Ciekawostki. Kamienne kręgi gotów - cmentarzysko w Węsiorach

Kamienne kręgi i kurhany
pozostałości po Gotach i Geopidach
źródło: Wikipedia, domena publiczna

Kamienne kręgi to miejsce spotkań starszyzny plemiennej? A może powstały równocześnie z cmentarzyskiem? Może jednak dzieli je 2000 lat a kamienne kręgi dzielą historię z angielskim Stonehenge? Ale jeżeli są takie stare to nie mogą być gockie. A co to byli Ci Goci? Jedno wiemy - prapra...pradziadkowie Wizygotów, którzy zdołali napaść na Rzym. Więcej dowiedzie się w odtworzonym gockim grodzie.

Czy wiesz, że:

• Atrakcja turystyczna określana jako "kamienne kręgi gotów" to pozostałości po cmentarzu plemienia przybyłego do Polski w I w n.e. - Gotów.
• Cmentarz został założony ok. 80 r. n.e. i był wykorzystywany do przełomu II i III w. n.e.
• Goci przybyli z terenów dzisiejszej Szwecji na tereny dzisiejszych: Pomorza, zachodniego Mazowsza, okolic Elbląga oraz wschodniej Wielkopolski wypierając istniejącą tu wcześniej kulturę oksywską. Królem, który przewodniczył tej wyprawie był król Berig.
• Stopniowo przemieszczali się "w dół mapy" - na południe docierając później aż do Morza Czarnego.
• Goci przemieszczali się w poszukiwaniu bardziej żyznych terenów. Tym, który wyprowadził ich ostatecznie z dzisiejszych Kaszub był król gocki Filimer, syn Godariga.
• Przy okazji tej wędrówki z Gothiscandzy (dziś. Pomorze Gdańskie) do Oium (dziś. Ukraina) powstali Hunowie :) Przynajmniej wg legendy gockiej Filimer w czasie wędrówki wykrył wśród swoich pobratymców czarownice, które wypędził na pustkowia. Na tych pustkowiach czarownice "zespoliły się" z nieczystymi duchami (jak by same były czyste) i owocem tego "zespolenia" byli Hunowie. Oryginalne na pewno :)
• Pozostałości po Gotach określa się mianem kultury wielbarskiej ponieważ pierwsze znaleziska związane z tym ludem pochodzą z cmentarzyska w Wielbarku pod Malborkiem.
• Prace archeologiczne wskazują, że w Węsiorach mieszkało około osiem kolejnych pokoleń Gotów.
• Plemię Geopidów to plemię blisko spokrewniono z Gotami, również w kwestiach kulturowych.
• Cechą charakterystyczną tych plemion był - podobnie jak dzisiaj ale niezbyt popularny w wiekach wcześniejszych od naszego - podwójny sposób chowania zmarłych - zarówno przez kremację (chowanie samych urn z prochami, czyli tzw. pochówki ciałopalne) jak i przez chowanie zwłok w trumnach (tzw. pochówki szkieletowe).
• Najlepiej sytuowani członkowie plemienia chowani byli w kurhanach czyli mniejszych lub większych kopcach ziemnych lub kamiennych, w których znajdowały się prochy lub szczątki więcej niż jednej osoby (przynajmniej tak kurhany wyglądają dzisiaj po dwóch tysiącach lat erozji i pięćdziesięciu latach nieograniczonego dostępu wszędobylskich).
• Czy kamienne kręgi były układane w korelacji z grobami czy też są wcześniejsze - na to nie ma odpowiedzi w pełni prawdziwiej - niestety tego nie wiemy.
• Kurhany mają dzisiaj średnice powyżej 10 metrów i poniżej 30 metrów.
• Pomiędzy grupami grobów tworzone były kamienne ścieżki (dukty).
• Według niektórych hipotez kamienne kręgi służyły jako miejsca spotkań starszyzny plemiennej.
• Groby kobiece były wypełnione naczyniami oraz biżuterią i ozdobami. Groby męskie obejmują wyłącznie podstawowe wyposażenie - bez broni. W naczyniach znajdowano również pozostałości po pożywieniu, które pewnie zostawiane było zmarłemu na czas wędrówki.
• O plemionach tych wiemy więcej dopiero od III w n.e. kiedy ich osadnictwo dotarło do Morza Czarnego i zostało dostrzeżone przez rzymskich kronikarzy.
• Od IV w. n.e. następuje stopniowe mieszanie się kultury gockiej z innymi kulturami sąsiadującymi z terenami Gotów.
• W tym czasie nastąpił również kulturowy rozłam na grupy żyjące na wschód od Dniestru (Ostrogoci) oraz na zachód od Dniestru (Wizygoci). Ci ostatni znani są szerzej bo byli na tyle silni że zdołali napaść na wieczne miasto Rzym w sobotę, 24 października 410 r. Wtedy byli już ochrzczonymi katolikami więc mieli uzasadnienie do mordowania niewiernych Rzymian.
• Na terenie cmentarzyska rozpoznano kilkaset grobów (różne źródła podają liczbę od stu kilkunastu [w czasach dzisiejszych] do sześciuset [w czasach najlepszej "świetności"]).
• Przed II Wojną Światową w okolicy było 11 kręgów kamiennych i ponad 30 kurhanów - niestety większość nie przetrwała wojennej pożogi. Miejsce zostało odkryte przed szeroką publicznością dopiero w 1938 r.
• W 1947 r. znajdowano tu również groby otwarte!
• Dla wielu jest to miejsce, które obdarza energią i pozwala na duchowe wzmocnienie.
• Nierzadkie są wzmianki o wyjątkowych przeżyciach i wizjach, które zawdzięczane są silnie emocjonalnie nacechowanym terenem.
• Podobno wielokrotnie następowały w tym miejscu kontakty z kulturami pozaziemskimi, dla których kamienne kręgi są odpowiednimi miejscami do lądowania. Toerie te wiązane są z popularyzatorem kamiennych kręgów w Węsiorach - Erichem von Daenikenem, który Węsiory wplótł w akcję jednej ze swoich książek.
• Znawcy mistycyzmu obiektu wskazują na legendarne, niewidzialne dla sceptycznego oka ścieżki mocy, którymi podążanie zapewnia dostęp do najbardziej pozytywnych mocy tego miejsca.
• Według niektórych badaczy tego miejsca tereny kamiennych kręgów były przede wszystkim ośrodkiem spotkań rady lub starszyzny plemiennej a pochówek następował tam dopiero po zaprzestaniu pełnienia przez obiekt tych funkcji.
• Powyższe założenie oparte jest m.in. na badaniach astronomów i biologów. Ci pierwszy badali ustawienie kamieni w porównaniu do cyklów przesileń, Ci drudzy przez badanie mikroporostów i mszaków. Wspólnie oceniono że same kamienne kręgi mogły powstać nawet 2000 lat p.n.e. czyli w tym samym okresie co angielskie Stonehenge. Tylko wtedy nie można tego zaliczać jako gockiego ponieważ najstarsze ślady kontaktów (wymiany handlowej) plemion z północy na dzisiejszych ziemiach polskich datujemy na 1600 lat p.n.e.
• Jeżeli chcesz przyjrzeć się znaleziskom archeologicznym z tego terenu odwiedź Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, które polecam chociażby ze względu na wieżę górującą na gdańską Starówką (tzw. Głównym Miastem), z której rozpościera się piękny widok.
• Na Kaszubach nie zachowały się ślady osad gockich. Nie wiele więc możemy powiedzieć więcej poza tym co udało się znaleźć na cmentarzyskach. A wiemy na pewno, że mieli co wkładać do grobu (jak chociażby dobra doczesne w formie biżuterii) i że nie żyło im się na tych terenach zbyt dobrze - chorowali na awitaminozę i deformacje stawów.

Wejście na teren cmentarzyska jest bezpłatne ale parking w okolicy jest płatny. Na mojej mapce atrakcji turystycznych Pomorza zaznaczyłem zarówno teren kamiennych kręgów jak i parkingu.

Więcej na temat Gotów i ich kultury

Niedaleko cmentarzyska, przy drodze wylotowej z Węsior na Kartuzy, dokładnie w tym miejscu powstała piękna inicjatywa "Gród Gotów w Węsiorach". Na prawdę masa atrakcji związanych z nieistniejącą już kulturą Was czeka w tym miejscu, w którym historii można uczyć się "w realu" jak to się teraz mówi. Miejsce na pewno doczeka się kiedyś oddzielnego wpisu.
Strona Grodu Gotów: przejdź;
Profil Facebook Grodu Gotów: przejdź;